พลเอกหญิง ศาสตราจารย์ (เกียรติคุณ) ดร.สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงแสดงปาฐกถาพิเศษและเข้าร่วมการสัมมนาวิชาการเฉลิมพระเกียรติฯ เรื่อง “การเปิดตัวของหอจดหมายเหตุต่างประเทศทูลกระหม่อมอาจารย์ ครั้งที่ ๖”ณ กองวิชาประวัติศาสตร์ ส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า

เมื่อวันที่ ๒๓ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๖ พลเอกหญิง ศาสตราจารย์ (เกียรติคุณ) ดร.สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเข้าร่วมการสัมมนาวิชาการเฉลิมพระเกียรติ เรื่อง “การเปิดตัวของหอจดหมายเหตุต่างประเทศทูลกระหม่อมอาจารย์ ครั้งที่ ๖” ร่วมจัดโดยโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้าและสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ณ กองวิชาประวัติศาสตร์ ส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ทรงแสดงปาฐกถาพิเศษเรื่อง “ย่ำแดนมังกร : พัฒนาการจีนใหม่ภายใต้พรรคคอมมิวนิสต์ จากมุมมองของผู้ที่เคยเยือนจีนมากกว่า ๕๐ ครั้ง” ทรงถ่ายทอดพระประสบการณ์ในการเสด็จพระราชดำเนินเยือนสาธารณรัฐประชาชนจีนกว่า ๕๐ ครั้ง การเปลี่ยนแปลงและพัฒนาของจีนภายใต้การปกครองของพรรคคอมมิวนิสต์ พระราชกรณียกิจในการทรงสนับสนุนความร่วมมือระหว่างหน่วยงานฝ่ายไทยและจีน อีกทั้งการพระราชทานความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ซึ่งเป็นที่กล่าวขานและยอมรับในแวดวงกว้างในจีนและไทย นายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีสาธารณรัฐประชาชนจีน จึงทูลเกล้าฯ ถวายเครื่องอิสริยาภรณ์ “รัฐมิตราภรณ์” (Youyi Xunzhang / Friendship Medal) ซึ่งเป็นเครื่องอิสริยาภรณ์สูงสุดของสาธารณรัฐประชาชนจีนซึ่งสามารถมอบให้ชาวต่างชาติที่สนับสนุนมิตรภาพระหว่างประเทศของตนกับสาธารณรัฐประชาชนจีน เมื่อวันที่ ๒๙ กันยายน พ.ศ. ๒๕๖๒ อนึ่ง “ย่ำแดนมังกร” เป็นหนังสือพระราชนิพนธ์เล่มแรกว่าด้วยการเสด็จฯ เยือนสาธารณรัฐประชาชนจีนครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๔ หลังการแสดงปาฐกถาพิเศษ ทรงเข้าร่วมการสัมมนาในหัวข้อ “การเปิดตัวของหอจดหมายเหตุต่างประเทศทูลกระหม่อมอาจารย์ ครั้งที่ ๖” โดยมีวิทยากรจากโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช และมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ การสัมมนากล่าวถึงภาพรวมและลักษณะเด่นของเอกสารในระบบของหอจดหมายเหตุต่างประเทศทูลกระหม่อมอาจารย์ การพัฒนาระบบข้อมูลของหอจดหมายเหตุฯ การลงรายการเอกสารในระบบ และวิธีการค้นคว้าเอกสารของหอจดหมายเหตุฯ
ทั้งนี้ หอจดหมายเหตุต่างประเทศทูลกระหม่อมอาจารย์ เป็นโครงการในพระราชดำริพลเอกหญิงศาสตราจารย์ (เกียรติคุณ) ดร.สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งดำเนินการมาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๓๕ โดยต่อมาได้รับพระราชทานนามใหม่เป็น “หอจดหมายเหตุต่างประเทศ ทูลกระหม่อมอาจารย์” เมื่อ พ.ศ. ๒๕๖๕ จุดประสงค์เพื่อรวบรวมและจัดเก็บเอกสารที่เกี่ยวกับประเทศไทยจากหอจดหมายเหตุของต่างประเทศ อาทิ สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร ฝรั่งเศส รัสเซีย เยอรมนี และจีน ทั้งนี้ทรงมีเป้าหมายเพื่อสนับสนุนการเรียนการสอนและการวิจัยของอาจารย์โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า และทรงมีพระราชประสงค์เปิดและพัฒนาบริการให้นักวิชาการ อาจารย์ นิสิต นักศึกษาระดับปริญญาตรี โท และเอก รวมถึงประชาชนผู้สนใจ สามารถค้นอ่านและนำเอกสารดังกล่าวไปใช้ได้อย่างทั่วถึง
ในการนี้ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้าได้ดำเนินการตามพระราชดำริ และจัดสัมมนาทางวิชาการประจำปี เพื่อเฉลิมพระเกียรติและแนะนำเอกสารของโครงการหอจดหมายเหตุกองวิชาประวัติศาสตร์ ส่วนการศึกษา โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ในพระราชดำริฯ หรือ “หอจดหมายเหตุต่างประเทศ ทูลกระหม่อมอาจารย์” มาแล้วเป็นประจำหลายครั้งตามโอกาสหรือหัวข้อสำคัญ ได้แก่ (๑) ครบรอบ ๗๐ ปี แห่งการสิ้นสุดของสงครามโลกครั้งที่ ๒ (๒) ครบรอบ ๑๒๐ ปีแห่งความสัมพันธ์ไทย-รัสเซีย (๓) ครบรอบ
๗๐ ปี สงครามเกาหลี (๔) ๕๔ ปีการก่อตั้งอาเซียน และ (๕) ไทยกับอินโดจีนสมัยประชาคมอาเซียน โดยเป็นโอกาสแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างสถาบันการศึกษาและมีผู้เข้าร่วมเป็นนักวิชาการ อาจารย์ รวมถึงนิสิต นักศึกษาระดับปริญญาตรี โท และเอกจากสถาบันการศึกษา ทั้งของทหารและพลเรือน เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยศิลปากร ศูนย์ศึกษาการต่างประเทศ กระทรวงการต่างประเทศ และสถาบันวิชาการป้องกันประเทศ เป็นต้น